Summa Theologiae Roma 1265 – Parigi 1268 – Napoli

Presentazione sul tema: "Summa Theologiae Roma 1265 – Parigi 1268 – Napoli"— Transcript della presentazione:

1 Summa Theologiae Roma 1265 – Parigi 1268 – Napoli 1272-1274.
Cf. A. VENDEMIATI, San Tommaso e la legge naturale, UUP 2011, pp

2 Prologus A Quia catholicae veritatis doctor non solum provectos debet instruere, sed ad eum pertinet etiam incipientes erudire, secundum illud Apostoli I ad Corinth. iii: tanquam parvulis in Christo, lac vobis potum dedi, non escam; B propositum nostrae intentionis in hoc opere est, ea quae ad Christianam religionem pertinent, eo modo tradere, secundum quod congruit ad eruditionem incipientium. C Consideravimus namque huius doctrinae novitios, in his quae a diversis conscripta sunt, plurimum impediri: partim quidem propter multiplicationem inutilium quaestionum, articulorum et argumentorum; partim etiam quia ea quae sunt necessaria talibus ad sciendum, non traduntur secundum ordinem disciplinae, sed secundum quod requirebat librorum expositio, vel secundum quod se praebebat occasio disputandi; partim quidem quia eorundem frequens repetitio et fastidium et confusionem generabat in animis auditorum. B’ Haec igitur et alia huiusmodi evitare studentes, tentabimus, cum confidentia divini auxilii, ea quae ad sacram doctrinam pertinent, breviter ac dilucide prosequi, secundum quod materia patietur.

3 EA QUAE AD christianam religionem PERTINENT
eo modo tradere SECUNDUM QUOD congruit ad eruditionem incipientium (…) EA QUAE AD sacram doctrinam PERTINENT breviter ac dilucide prosequi SECUNDUM QUOD materia patietur.

4 EA QUAE sunt necessaria talibus AD sciendum
non traduntur SECUNDUM ordinem disciplinae, sed SECUNDUM QUOD requirebat librorum expositio, vel SECUNDUM QUOD se praebebat occasio disputandi.

5 I Pars, quaestio 1 Utrum sit necessarium, praeter philosophicas disciplinas, aliam doctrinam haberi Utrum sacra doctrina sit scientia Utrum sacra doctrina sit una scientia Utrum sacra doctrina sit scientia practica Utrum sacra doctrina sit dignor aliis scientiis Utrum haec doctrina sit sapientia Utrum Deus sit subiectum huius scientiae Utrum haec doctrina sit argumentativa Utrum sacra Scriptura debeat uti metaphoris Utrum sacra Scriptura sub una littera habet plures sensus

6 I Pars, quaestio 2, Prologus
A ) Quia igitur principalis INTENTIO HUIUS sacrae DOCTRINAE est B ) DEI cognitionem tradere, et non solum secundum quod in se est, sed etiam secundum quod est principium rerum et finis earum, et specialiter RATIONALIS CREATURAE, ut ex dictis est manifestum; A’) ad HUIUS DOCTRINAE expositionem INTENDENTES, B’) p r i m o tractabimus d e DEO; s e c u n d o, d e motu RATIONALIS CREATURAE in DEUM; t e r t i o, d e Christo, qui, secundum quod homo, via est nobis tendendi in DEUM.

7 S. Th., I Introduzione: (I,1): De sacra doctrina = Dei cognoscentiam tradere PRIMO LIVELLO: LA SCIENZA DI DIO COME PRINCIPIO DELL’OPERARE DI DIO I: De Deo Prima arcata: l’essenza divina. la sua beatitudine e la distinzione delle persone qq. 2-43: Seconda arcata: la creazione e la perfezione prima delle creature qq : Ea quae pertinent ad processum creaturarum a Deo qq : de productione creaturarum qq : de distinctione creaturarum Terza arcata: la perfezione seconda delle creature qq : de conservatione et gubernatione creaturarum

8 S.Th., II SECONDO LIVELLO: LA CONOSCENZA DI DIO PARTECIPATA ALL’UOMO COME PRINCIPIO DELL’OPERARE DELL’UOMO II: De motu rationalis creaturae in Deum Quarta arcata: la perfezione seconda della creatura razionale I-II q. 1-5: de ultimo fine humanae vitae Quinta arcata: gli atti che conducono alla beatitudine I-II q. 6 - II-II q. 189: de his per quae homo potest ad hunc finem pervenire vel ab eo deviare I-II qq : de actibus humanis in universali qq. 6-48: de ipsis actibus humanis Sesta arcata: i principi degli atti umani qq : de principiis actuum humanorum qq : de principiis intrinsecis Settima arcata: i principi estrinseci degli atti umani qq : de principiis extrinsecis [de Deo qui et nos instruit per legem, et iuvat per gratiam] Ottava arcata: gli atti umani in particolare II-II: de actibus humanis in particulari

9 S. Th., III TERZO LIVELLO: LA CONOSCENZA DI DIO RIVELATA IN CRISTO
III: de Christo, qui, secundum quod homo, via est nobis tendendi in Deum Nona arcata: Cristo salvatore qq. 1-59: de ipso Salvatore qq : de his quae per ipsum Salvatorem sunt acta et passa III, q. 60 – Suppl., q. 68: de sacramentis eius Suppl. q.69-99: de fine immortalis vitae

10